Wijzigingen Sociale Zekerheid vanaf 2022
Wijzigingen in 2022
Voor het jaar 2022 zijn er -ondanks een demissionair kabinet- weer flink wat wijzigingen in aantocht. Maar een aantal verwachte wijzigingen gaan niet door. Hier leest u er meer over:
Gedifferentieerde premie Aof
Per 1 januari 2022 wordt de WAO/WIA basispremie vervangen door een gedifferentieerde premie Arbeidsongeschikheidsfonds (Aof). De plannen om de loondoorbetaling bij ziekte van 2 naar 1 jaar te wijzigen voor de kleine werkgever is niet doorgegaan en daarom wordt de gedifferentieerde premie Aof als compensatie voor de kleine werkgever ingevoerd.
De gedifferentieerde Aof-premie wordt tegelijk met de gedifferentieerde premie van de Werkhervattingskas bekend gemaakt. De berekening is echter anders. De Whk-premie is voor grote werkgevers individueel gedifferentieerd, voor middelgrote werkgevers geldt deels de sectorpremie en deels de individuele premie en voor kleine werkgevers geldt de sectorale premie. De Aof daarentegen kent enkel 2 klassen: de kleine en de (middel)grote werkgever. De kleine werkgever betaalt voor de Aof een lagere premie (maximaal 2% punten minder) dan de (middel)grote werkgever. De grens van de kleine werkgevers gaat omhoog van 10 maal naar 25 maal het gemiddelde premieplichtig loon. Deze grens is voor de Aof en de Whk gelijk. Voor het premiejaar 2022 ligt de grens kleine werkgever bij een premieplichtige loonsom kleiner of gelijk aan 882.500 euro (terugkijkend naar de loonsom van 2020). De Aof premie zal in 2022 voor de kleine werkgevers 1% punt minder Aof-premie zijn en (middel)grote werkgevers juist ongeveer 0,1% punt meer. Het verschil in premie tussen kleine en (middel)grote werkgevers bedraagt daardoor straks ongeveer 1,1%-punt.
Betaalt u als kleine werkgever naast loon ook uitkeringen op grond van de werknemersverzekeringen? U dient dan over het bedrag dat ziet op de uitkeringen in alle gevallen de premie voor (middel)grote werkgevers te heffen. Een kleine werkgever past dus bij het betalen van een uitkering wel het hogere tarief toe.
Wijziging systematiek VCR en betaling hoogte Whk-premie
Met deze wetswijziging ontstaat meer evenwicht in de toepassing van VCR (voortschrijdend cumulatief rekenen) tussen UWV als publieke uitvoerder, private uitvoerders en werkgevers die publiek verzekerd zijn of eigenrisicodrager zijn zonder private verzekering. Er worden twee ongelijkheden in de premieheffing over uitkeringen tussen UWV en eigenrisicodragers met een private uitvoerder weggenomen. Namelijk de ongelijkheid in de methode van berekening van het maximumbedrag waarover premie wordt geheven via VCR en de ongelijkheid in de hoogte van de Werkhervattingskas (Whk)-premie over uitkeringen.
Vanaf 1 januari 2022 hoeven private uitvoerders die uitkeringen betalen namens en ten behoeve van eigenrisicodragers niet meer VCR toe te passen over de som van loon en uitkering. De private uitvoerder hoeft daardoor geen gegevens meer over te nemen uit de loonadministratie van de betreffende werkgever waarmee het proces van toepassen van VCR een stuk eenvoudiger wordt. De eigenrisicodrager die zelf loon en uitkering betaalt, blijft wel gewoon VCR toepassen over loon en uitkering samen.
Daarnaast geldt vanaf 1 januari 2022 voor alle premiebetalingen over uitkeringen op grond van werknemersverzekeringen de gemiddelde ZW- en WGA-premie. In 2022 is de gemiddelde premie voor de ZW 0,68% en voor de WGA 0,84%. Tot 31 december 2021 geldt dat de ZW- en of WGA-premie van de betreffende werkgever dient te worden afgedragen. Dit is complex in de uitvoering en wordt vanaf 1 januari 2022 vereenvoudigd en gelijk getrokken door de afdracht van de gemiddelde ZW- en of WGA-premie (zie tabel) over uitkeringen.
Fictieve ZW-uitkering en de toerekening van een WGA-uitkering
Werkgevers hebben bij verzuim van een werknemer met een no-risk polis recht op een ZW-uitkering (art. 29b ZW). Stroomt de werknemer onverhoopt de WGA in, dan behoort ook de WGA-uitkering niet in de berekening van de Whk premie te zijn opgenomen. Bent u eigenrisicodrager voor de WGA, dan hoeft u deze WGA-uitkering niet te betalen. De kosten van een zieke en arbeidsongeschikte werknemer kunnen oplopen naar ca. € 250.000,- waardoor het belang van het scherp in kaart hebben wie van uw medewerkers een no-risk polis heeft duidelijk wordt.
In de praktijk ontstaan veel situaties dat pas later (bij of na instroom in de WIA) duidelijk wordt dat een medewerker de no-risk polis heeft. De werkgever heeft in die situatie geen ziekengeld geclaimd bij UWV, immers hij was daar niet van op de hoogte. Zonde want het ziekengeld kan slechts tot 1 jaar met terugwerkende kracht alsnog worden aangevraagd. Om ervoor te zorgen dat de WGA-uitkering niet aan de werkgever wordt toegerekend is het van belang dat de werkgever een beroep heeft gedaan op ziekengeld, artikel 29b ZW. Pas dan wordt de WGA-uitkering -echter wel pas op uw verzoek daartoe- uit de berekening van de gedifferentieerde premie verwijderd.
Equivalence heeft tot op heden voor haar relaties verzorgd dat UWV achteraf -in de situatie dat de werkgever de ziekmelding niet aan UWV heeft doorgegeven en dus ook geen ZW-uitkering heeft ontvangen- alsnog een fictief recht op artikel 29b ZW vaststelde. Op basis van het door UWV afgegeven fictieve recht kan alsnog de WGA-uitkering uit de gedifferentieerde premie worden verwijderd. Vanaf 1 januari 2022 is deze mogelijkheid vervallen. Dat betekent dat de Belastingdienst pas bij een feitelijke toekenning van het ziekengeld (artikel 29b ZW) de WGA-uitkering uit de gedifferentieerde premie zal verwijderen. UWV geeft vanaf dat moment dan ook geen fictief recht meer af.
Zorg er dus voor dat u uw medewerkers met een no-risk polis goed in kaart hebt. Daarvoor dient u al bij indiensttreding te inventariseren of er sprake is van een no-risk polis. Heeft een medewerker recht op de no-risk polis? Dan heeft u als werkgever recht op artikel 29b ZW bij verzuim van uw werknemer en kan de WGA-uitkering uit de berekening van de Whk premie worden verwijderd. Daarnaast bestaat er bij de no-risk polis recht op loonkostenvoordeel.
Equivalence heeft de software EQUnet ontwikkeld. EQUnet helpt u om dit proces volledig digitaal en gekoppeld aan uw salaris- of HR-systeem uit te voeren. Kijk bij onze oplossingen of neem direct contact met ons op.
Verhoging ZW terugkeerpremie uitgesteld
Eerder berichten wij u al over de verhoging van de terugkeerpremie ZW voor werkgevers die op of na 1 januari 2022 terugkeren in het publieke bestel na een periode van ZW-eigenrisicodragerschap. De ingangsdatum van deze verhoging wordt uitgesteld van 1 januari 2023 naar 1 januari 2024.
WIA: dit gaat (voorlopig) niet door
Eerder berichten wij u over het vervallen van de voorgenomen maatregel ‘5 jaar niet herbeoordelen’. Per 1 september 2021 zou het advies van de bedrijfsarts over de belastbaarheid van de werknemer leidend zijn bij de RIV-toets. Omdat dit voorstel controversieel is verklaard gaat ook deze maatregel niet door.
Geen inzage in medische gegevens zieke en arbeidsongeschikte (ex)werknemer voor werkgevers
Medische gegevens van zieke en arbeidsongeschikte (ex)werknemers worden door UWV niet aan werkgevers verstrekt, tenzij de (ex)werknemer daar schriftelijk akkoord voor geeft. De procedure van UWV is zo ingericht, dat eerst de werknemer zelf inzage krijgt in de medische gegevens zodat hij goed geïnformeerd wel of geen toestemming kan geven voor inzage in de medische gegevens. De verzamelwet SZS 2022 stelt per 1 januari 2022 de wijziging voor dat de werkgever helemaal geen inzage meer krijgt in de medische gegevens van zijn (ex)werknemer, ook niet als een (ex)werknemer daar toestemming voor geeft. De medische gegevens worden dan enkel verstrekt aan de gemachtigde van de werkgever. De gemachtigde moet arts of advocaat zijn, of bijzondere toestemming hebben van UWV. Equivalence heeft deze bijzondere toestemming van UWV en blijft dan ook -indien u Equivalence daartoe machtigt- de medische gegevens van uw zieke- of arbeidsongeschikte (ex)werknemer ontvangen, zodat een gedegen oordeel over de casuïstiek kan worden opgemaakt, zoals bijvoorbeeld het inzetten van een herbeoordeling bij een WGA-gerechtigde of een beoordeling bij de Eerstejaars Ziektewet-beoordeling.
WGA-schade beheersen, ook voor publieke werkgevers
De instroom in de WIA stijgt. De kosten van de WGA-uitkeringen worden individueel aan bedrijven toegerekend, mits de werkgever (middel)groot is. Of u nu eigenrisicodrager voor dit WGA-risico bent, of publieke premie betaalt, het monitoren van de WGA-gerechtigden is in beide situaties van groot belang. Bent u publiek verzekerd en betaalt u Whk-premie? Ook dan heeft u de mogelijkheid om de WGA-schade te beheersen. Kijk bij de oplossingen van Equivalence om uw WGA-schadelast te verlagen en daardoor minder Whk-premie te betalen.
STAP budget
STAP staat voor Stimulans van de Arbeidsmarktpositie en biedt budget voor scholing en persoonlijke ontwikkeling van werkenden en werkzoekenden. Met de komst van het STAP-budget vervalt de fiscale regeling voor scholingsaftrek. STAP wordt verwacht vanaf maart 2022 en het beschikbare budget is in beginsel 200 miljoen euro. De subsidie wordt aangevraagd bij UWV. STAP subsidieert opleidingen, trainingen en cursussen met een budget van maximaal € 1.000,- per opleiding. Het risico van het achteraf opgelegd krijgen van een naheffing door de Belastingdienst bij fiscale scholingsaftrek is met de komst van het STAP budget weggenomen.
De Wet betaald ouderschapsverlof
Vanaf augustus 2022 krijgen werknemers 9 weken van het ouderschapsverlof deels doorbetaald. UWV kent dan bij ouderschapsverlof een uitkering toe ter hoogte van 50 procent van hun (gemaximeerde) loon. Het betaalde verlof moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. De overige 17 weken verlof blijven wettelijk onbetaald en kunnen nog steeds tot de 8e verjaardag van het kind worden opgenomen.
Naast het betaald ouderschapsverlof bestond al de wet WIEG, het geboorteverlof voor partners. Met WIEG krijgen partners sinds 1 januari 2019 vijf werkdagen vrij, direct na de geboorte van hun kind en vanaf 1 juli 2020 nog eens vijf weken betaald verlof in de eerste zes maanden van een baby. Samen met het betaald ouderschapsverlof zijn dat 15 weken ouderschapsverlof. Moeders hebben al recht op betaald zwangerschapsverlof van zestien tot twintig weken, en hebben straks bovendien recht op negen weken doorbetaald ouderschapsverlof. Het kabinet geeft met deze besluiten invulling aan de Europese richtlijn over de werk-privébalans.
Vereenvoudigde Wet banenafspraak
De Wet banenafspraak is nog steeds van kracht. Vanaf 2024 is de vereenvoudigde Wet banenafspraak actief. Voldoet een werkgever niet aan het quotum van de Banenafspraak dan volgt er een inclusiviteitsopslag. Deze wordt vanaf 2024 geïnd via de Aof-premie. Doet een werkgever méér dan het quotum dan volgt een bonus.
Instroomcijfers grote werkgevers
UWV publiceert vanaf 2022 niet langer de instroomcijfers WGA (zie ook link naar artikel). Werkgevers kunnen vanaf volgend jaar enkel aan de hand van de gedifferentieerde premie beschikking controleren of de lasten juist zijn toegerekend. De berekening is echter complex en behoeft juridisch expertise. Kijk bij de oplossingen van Equivalence om uw Whk-beschikking op basis van no cure no pay te laten controleren.
Vragen over dit nieuwsbericht? Neem dan contact op met één van onze specialisten.
De regelingen optimaal benutten?
