Herstelactie van onjuist vastgestelde WIA-uitkeringen
22 November heeft minister van Hijum van SZW de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over het herstellen en verbeteren van de vaststelling van WIA-uitkeringen. UWV heeft jarenlang een groot aantal WIA-uitkeringen onjuist (zowel te hoog als te laag) vastgesteld. De omvang van de problematiek is voor UWV moeilijk vast te stellen maar naar schatting gaat het om 25.000 tot 50.000 WIA uitkeringen.
Het herstel richt zich op fouten in de hoogte van de uitkering als gevolg van verkeerde dagloonberekeningen en op andere administratieve fouten die van invloed zijn op de hoogte van de WIA-uitkering, in de periode 2020 tot en met 2024. Het UWV doet de komende maanden verder onderzoek en zal op zijn vroegst vanaf het tweede kwartaal in 2025 beginnen met het corrigeren van de onjuist berekende uitkeringen. Het kan daarna nog twee jaar duren voordat de herstelactie is afgerond. Uiteraard heeft deze herstelactie invloed op de reeds oplopende wachttijden bij UWV. Duizenden mensen wachten al een half jaar of (veel) langer op een besluit over hun arbeidsongeschiktheidsuitkering wegens een capaciteitstekort. Doordat er veel personeel nodig is voor de correcties, zullen die wachttijden volgend jaar verder oplopen.
Andere belanghebbende
Behalve de WIA-gerechtigden zijn er ook andere belanghebbenden, zoals werkgevers, verzekeraars en pensioenfondsen. Daarvoor geldt dat er eerst meer inzicht nodig is in de omvang van de gemaakte fouten, voordat duidelijk wordt wat de hersteloperatie voor hen betekent. De komende periode onderzoekt UWV, in samenwerking met SZW en betrokken partijen de verschillende scenario’s.
Aanpak bij te hoog en te laag vastgestelde WIA-uitkeringen
Wanneer mensen een te laag bedrag aan WIA-uitkering hebben ontvangen, zal er eerst aan de WIA-gerechtigde worden gevraagd of en zo ja wanneer zij het bedrag aan WIA-uitkering alsnog wensen te ontvangen. Immers een nabetaling kan onbedoelde inkomenseffecten hebben wat kan leiden tot problematische situaties voor mensen. Het gaat dan vaak om keteneffecten bij andere instanties zoals de Belastingdienst en Gemeenten. UWV zet daarom naast het aan de voorkant voorkomen van onbedoelde inkomenseffecten ook in op goede ondersteuning om mensen die dat willen te helpen bij hun keuze.
Wanneer mensen een te hoog bedrag aan WIA-uitkering hebben ontvangen, zou een terugvordering kunnen ontstaan. Maar dat zal alleen gebeuren wanneer het redelijkerwijs echt duidelijk kon zijn voor de WIA-gerechtigde om dit zelf te constateren. Minister Hijum geeft in de kamerbrief aan dat hij met het terugvorderen van teveel ontvangen WIA-uitkeringen uitermate terughoudend wil zijn, ‘omdat de overheid fouten heeft gemaakt en mensen daar niet de dupe van mogen worden’.
Het is nog onduidelijk welke invloed dit heeft op de toegerekende WGA-schadelast aan werkgevers.
Verbeteren
Naast de herstelactie is UWV in oktober 2024 gestart met het inrichten en uitvoeren van een nieuw kwaliteitssysteem voor de WIA-beoordeling. De kwaliteitscontroles zijn gericht op alle aspecten van de beoordeling, zoals de administratieve beoordeling, de dagloonberekening en de medische- en arbeidsdeskundige beoordeling. Daarnaast zal onderzoek worden gedaan naar de vereenvoudiging en harmonisatie van de dagloonsystematiek. Voor de lange termijn worden de aanbevelingen van de commissie OCTAS onderzocht, over de uitkomst van deze onderzoeken is nog niets bekend.